Als de tijd ons komt halen: verlies dat is omwikkeld in een warme deken

Als een uitvaartbegeleidster schrijft over de begrafenissen die ze begeleide, hoe zou je de dood dan ervaren? Dat is wat ik mij afvroeg toen ik het boek van Linda Blij zag, Als de tijd ons komt halen. De dood gaat hand in hand met het leven, maar willen we er ook graag over lezen? Zou het gevoelig, verdrietig of intens zijn? Zou het zwaar en donker zijn? Zou ik het liever dicht laten of toch verder willen lezen? Zou het dichtbij komen en raken of juist afstandelijk zijn? Ik was er heel benieuwd naar. Hoe ik deze bijzondere bundeling verhalen ervaarde, lees je in deze recensie.

In Als de tijd ons komt halen schrijft Linda Blij (1983) over haar werk als uitvaartverzorgster. Inmiddels heeft Blij haar baan beëindigt, maar ze heeft noch haar vak, noch de collega’s en de vele families die ze heeft mogen begeleiden, los kunnen laten. Inmiddels is ze Tolk van Hartzaken: ze schrijft lieve gedichtjes, is sneldichter op bruiloften en ceremoniespreker. En haar talent voor taal heeft ze ingezet om de ontroerende dingen die ze tijdens haar werk als begeleidster van uitvaarten meemaakte, op te schrijven. Je leest erover in Als de tijd ons komt halen.

Kleurrijke personen en dito verhalen

De door Blij gebundelde verhalen over de verschillende uitvaarten en families zijn uiteenlopend. Ze zijn zo kleurrijk als de samenleving en dat maakt het boek erg afwisselend om te lezen. Met veel rust, respect en warmte vertelt Blij over de momenten die ze meemaakte. Over mensen die plotseling hun dierbare moeten missen, over oudere mensen die na een lang en mooi leven komen te overlijden, over mensen die zelf over hun lot hebben beschikt, over mensen die geliefd waren, over mensen met wrok, over ziekte, over jong en over oud. Nergens heeft Blij een oordeel, wel vindt ze overal een wijze les.

Wijze lessen

Elk hoofdstuk is slechts een paar pagina’s lang. De schrijfster laat je tijdens een uitvaart of gedurende de voorbereidingen meekijken met haar families. Niet alleen is het interessant om een blik te krijgen op de werkzaamheden, maar ook in hoe iedereen anders omgaat met verlies. En het besef komt al snel: elke manier goed is. Blij is daarin heel zacht en lief en neemt je moeiteloos bij de hand. Ze beschrijft de verschillende gebeurtenissen gedetailleerd, de emoties zijn op elke pagina haarfijn te voelen, en toch houdt ze alles bij zichzelf. Het is alsof je door haar ogen meekijkt naar de situatie en meewikt met haar overpeinzingen en de lessen die ze er vervolgens uit trekt. Overigens zijn die lessen heel subtiel in het boek verweven en liggen ze er nergens dik bovenop. Ook hierin is de schrijfster rustig en mild: iedereen doet het op zijn eigen manier. Je pikt eruit wat je eruit wilt halen.

“

Het kaarsje op de uitvaartkist wappert heen en weer alsof het wil zeggen dat het nog niet klaar is voor een einde. Ik sluit mijn ogen en vul mijn longen alsof het mijn laatste adem is. Zacht blaas ik uit en stuur vol eerbied al mijn dankbaarheid mee. Het vlammetje danst alsof het mijn boodschap weer heeft ontvangen.
Uit: Als de tijd ons komt halen.

Over verlies, of toch niet?

Het zal niet verbazen dat verlies een belangrijk thema is in Als de tijd ons komt halen. En hoewel het boek zeker met een brok in de keel en een traan in de ooghoek zal worden gelezen, is het geheel niet alleen maar donker en zwaar. De schrijfster doet haar naam eer aan. Met licht, warmte en een vrolijke noot op zijn tijd is het boek vooral een grote warme deken. Vier sterren voor deze bijzondere bundeling verhalen.

(Dit boek ontving ik van uitgeverij Palmslag, waarvoor dank. Zoals altijd is ook deze recensie een eerlijke beschrijving van mijn ervaring.)